ด้วยความระลึกถึง รองศาสตราจารย์ นพพร ประชากุล

ผู้จากไปเมื่อวันที่ ๑๗ พฤศจิกายน ๒๕๕๐

ในฐานะที่ผู้เขียนมีโอกาสเรียนวิชาการวิเคราะห์และวิพากษ์งานศิลปะและวรรณกรรมจากอาจารย์ ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ผู้เขียนเห็นว่าไม่อาจจำกัดความสามารถในเชิงวิชาการของท่านไว้กับแนวคิดทฤษฎีใดโดยเฉพาะ แต่ควรกล่าวถึงท่านว่าเป็นผู้มีความสนใจด้านใดเป็นพิเศษ ตามมุมมองของผู้เขียนเห็นว่าท่านเป็นนักวิชาการผู้รอบรู้ และเห็นความสำคัญในการศึกษาปรากฏการณ์ในสังคมไทย โดยใช้แนวคิดที่มุ่งเน้นการวิพากษ์มาให้คำอธิบายและเสนอแง่มุมเพื่อการขบคิด ในทิศทางอันถือได้ว่าเป็นการเปิดขอบฟ้าของการเรียนรู้แก่ผู้เรียน ท่านเป็นครูผู้ควรยึดถือเป็นแบบอย่างยิ่ง ในแต่ละครั้งที่ท่านสอน ผู้เขียนและเพื่อนร่วมชั้นตระหนักถึงพื้นความรู้อย่างดีของท่าน รวมถึงพลังและความทุ่มเทที่ท่านมุ่งถ่ายทอดวิชาความรู้ให้ผู้เรียน คำอธิบายของท่านชัดเจน ละเอียด และแสดงการให้ความสำคัญต่อการใช้ภาษาอย่างสูง โดยเฉพาะภาษาไทยซึ่งกลุ่มผู้เรียนต้องใช้ถ่ายทอดงานวิชาการ ความรู้ด้านภาษาฝรั่งเศสในระดับสูงของท่าน ส่งผลให้กลุ่มผู้เรียนได้รับความรู้อย่างกว้างขวางยิ่งขึ้น

ร.ศ. นพพร ประชากุล มีความสำคัญต่อผู้เขียนในฐานะผู้เรียนวิชาสตรีศึกษา (WOMEN’S STUDIES) การฟังคำบรรยายของท่านในงานประชุมวิชาการด้านสตรีศึกษา ก่อนการสอบเข้าเรียนในสาขานี้ คือสิ่งที่ทำให้ผู้เขียนยิ่งเพิ่มความมุ่งมั่นในการเข้าเรียน และท่านคืออาจารย์ผู้มาสอนในคาบเรียนแรก เทอมแรก เพื่อเกริ่นนำเกี่ยวกับแนวคิดนี้ และความสำคัญในการศึกษาแนวคิดนี้ โดยท่านออกตัวเสมอว่าท่านมิใช่ feminist

มีคำสำคัญทางวิชาการมากมายที่ผู้เขียนได้เริ่มเรียนรู้จากท่าน อาทิ สัญญะ และมายาคติ ซึ่งถือเป็นการให้เครื่องมือวิเศษแก่ผู้เขียน เพื่อใช้ทำความเข้าใจและอธิบายต่อปรากฎการณ์ กฎเกณฑ์ และค่านิยมทั้งหลายในสังคม ที่ตนเองเคยตั้งคำถามกับมันอย่างขัดเคืองใจ บทเรียนในชั้นเรียนสนุกสนาน และให้มุมมองจากการวิเคราะห์ รื้อสร้าง และวิพากษ์งานศิลปะ วรรณกรรม เช่น เนื้อร้องเพลงต่างๆ ของวงสุนทราภรณ์ และนวนิยายยอดนิยมตลอดกาล เช่นเรื่องบ้านทรายทอง ซึ่งชี้ชัดให้ผู้ศึกษาเกิดมุมมองในมิติเร้นลึกในทางที่แตกต่างไปตลอดกาล สมุดจดคำบรรยายวิชาของท่าน มีส่วนสำคัญยิ่งที่นำผู้เขียนก้าวมาถึงชั้นการศึกษาในปัจจุบัน

ร่างและการปรากฏกายของท่านเท่านั้นที่ไม่มีอยู่แล้วในโลกนี้ และผู้เขียนก็เป็นเพียงผู้พยายามแสวงหาโอกาสอันดีในการเล่าเรียนกับท่าน การกล่าวถึงตนเองว่าเป็นศิษย์ของท่านนั้น คือสิ่งที่ผู้เขียนไม่กล้ากล่าวอย่างเต็มปาก

ขอคุณพระรัตนตรัยโปรดนำดวงวิญญาณของอาจารย์ไปสู่สุคติ

สิ่งที่ผู้เขียนเป็นห่วงอาจารย์ตลอดมาคือการสูบบุหรี่อย่างหนัก และคิดว่ามันคือเป็นปัจจัยที่ทำให้ท่านต้องจากไปเช่นนี้ คุณปู่ของผู้เขียนคือผู้ได้รับความทรมานก่อนจากไปเพราะบุหรี่เช่นกัน ใครอยากเผชิญความเจ็บป่วยอย่างพวกท่าน ก็เชิญสูบบุหรี่กันเข้าไป ผู้เขียนในฐานะคนที่จำต้องสูดมัน ต้องหาเวลาออกกำลังกายให้ปอดต้านพิษมันให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้